گاهشماری در دیگر کشورهای حوزه تمدن اسلامی
گاهشماری در افغانستان
موضوع بررسی گاه‌شماریهای رایج در افغانستان از زمان حکومت احمد شاه درانی (1160ـ1186) آغاز می‌گردد؛ یعنی، از هنگامی که زمینه تأسیس این کشور به وجود آمد. از این زمان تا زمان پادشاهی امان‌الله‌خان (1337ـ 1346)، که تغییرات مهمی در شئون گوناگون جامعه افغانستان و از جمله در گاهشماری به وجود آمد، گاهشماری اصلی و رایج در این کشور گاهشماری هجری قمری بود. در 1340 هجری قمری/ 1301 ش، در پی اصلاحاتی که امان‌الله‌خان در جامعه افغانستان صورت داد و بر اساس یکی از نظامنامه‌هایی که دولت او صادر کرد، تقویم رسمی افغانستان هجری شمسی شد (پولادا، ص 73؛ ایرانیکا، ج 4، ص 674) و برای نام ماههای سال نامهای عربی صورتهای فلکی منطقه‌البروج در نظر گرفته شد. بر اساس مدارک موجود، پیش از رسمی شدن این گاهشماری، از آن در جوامع شهری افغانستان در کنار گاهشماری هجری قمری و گاهشماری میلادی استفاده می‌شده است؛ از جمله، نخستین شماره هفته‌نامه امان افغان منتشره در کابل، تاریخ 30 اسد 1299 شمسی را دارد (نک: ص 1). بر این اساس، با رسمی شدن گاهشماری هجری شمسی در افغانستان، هم زمان از گاهشماری هجری قمری (عموماً مورد استفاده روحانیون)، هجری شمسی و میلادی، هر سه در نواحی شهری، از جمله کابل و اطراف آن، استفاده می‌شد (تسیبولسکی، ص 232؛ حنیفی، ص 24).
برای تبدیل تقویم شمسی به قمری به سایت یار مراجعه فرمایید.
گاه‌شماریهای اسلامی در شبه‌قاره هند.
نخستین آشنایی مسلمانان با گاه‌شماریهای رایج در سرزمین هندوستان از طریق نوشته‌های ابوریحان بیرونی صورت گرفت. ابوریحان بیرونی در قانون مسعودی (ج 1، ص 172ـ180) چند نمونه از این گاه‌شماریها را شرح داده است. نخستین رویکرد ابداع گاه‌شماریهایی با گاهشماری در دیگر کشورهای حوزه تمدن اسلامی ی اسلامی و ایرانی در این سرزمین، از زمان استقرار امپراتوری مغولی هند، در دوره حکومت بابریان (یا گورکانیان؛ حک: 932ـ1274) و با نفوذ ایرانیان در دربار آنان و گسترش زبان و ادب فارسی در شبه قاره صورت گرفت. ارکان گاهشماری یزدگردی (از جمله نام ماههای سال و روزهای ماه) در این زمان در شبه‌قاره مورد استفاده قرار گرفت. در همین دوره، گاهشماری هجری قمری نیز به عنوان گاهشماری دینی، در این سرزمین کاربرد داشته است.
منبع:
https://jdf.scr.ir/tarikh/gahshomari_islami